Ο Ζοφερός Ορίζοντας των Ελληνοτουρκικών Σχέσεων

Όταν μετά την κρίση των Ιμίων η τότε Κυβέρνηση στην προσπάθεια της προφανώς, να βελτιώσει τις σχέσεις με την Τουρκία υπέγραφε την λεγόμενη Συμφωνία της Μαδρίτης, αναγνωρίζοντας ότι η Τουρκία έχει ζωτικά συμφέροντα στο Αιγαίο, δεν φανταζόταν ότι η Άγκυρα αντί να κάνει ένα βήμα πίσω στις διεκδικήσεις της, θα έκανε δύο και τρία βήματα μπροστά.

Αρθρο του Στέφανου Σωτ. Γκίκα

Όταν, πιο πρόσφατα, Erdogan και Καραμανλής ήρθαν πιο κοντά, ακόμη και μετά την κουμπαριά, ήταν πολλοί εκείνοι που ήλπιζαν ότι θα βλέπαμε καλύτερες μέρες στις σχέσεις μας με την γείτονα. Αλλά μάταια. Ακόμη και όταν τον Απρίλιο του 2005 ο τότε Υπουργός Εξωτερικών Πέτρος Μολυβιάτης, ο έμπειρος και συνετός αυτός διπλωμάτης και πολιτικός, επισκεπτόταν την Τουρκία σε μία προσπάθεια να θέσει τις Ελληνοτουρκικές σχέσεις σε μία νέα πιο εποικοδομητική βάση, η τουρκική αδιαλλαξία δεν το επέτρεψε, αφού ακόμη και κατά τη διάρκεια της επισκέψεως του, οι Τούρκοι Στρατηγοί δημιούργησαν σκηνικό σημαντικής κρίσης στα Ίμια με έντονα σημάδια κλιμάκωσης. Ευτυχώς χάρις στην αποτελεσματική διαχείριση της κρίσης από τον τότε Υπουργό Εθνικής Άμυνας Σπήλιο Σπηλιωτόπουλο, ο οποίος βρισκόταν σε συνεχή επαφή με τον Υπουργό Εξωτερικών, αποσοβήθηκαν τα χειρότερα

Έκτοτε, και παρά τις όποιες προσπάθειες τόσο στο πολιτικό όσο και στο στρατιωτικό επίπεδο, η τουρκική προκλητική στάση δεν άλλαξε. Μπορεί οι στρατιωτικές αντιπροσωπείες να πηγαινοέρχονται στην Άγκυρα και στην Αθήνα αντίστοιχα για θέματα χαμηλής πολιτικής, εκπαιδευτικά, αθλητικά, διασώσεως κ.α., μπορεί οι Αρχηγοί των Γενικών Επιτελείων να συναντιόνται τακτικά σε αμοιβαίες επισκέψεις, να ανταλλάσουν φιλοφρονήσεις και δώρα, μπορεί ακόμη και να υπάρχει απευθείας τηλεφωνική επικοινωνία μεταξύ τους, όμως στα φλέγοντα για τη χώρα μας θέματα, όπως οι παραβιάσεις, οι υπερπτήσεις, οι κατασκοπευτικές πτήσεις, η παρουσία τουρκικών πολεμικών πλοίων σε δεσμευμένα από την χώρα μας πεδία βολής κλπ συνεχίζονται και μάλιστα με αμείωτη ένταση. Σε μερικές δε περιπτώσεις τέτοια γεγονότα κατέληξαν σε κρίσεις, όπως τον Μάιο του 2006 όταν ο ήρωας πιλότος Κώστας Ηλιάκης στην προσπάθεια του να αναγνωρίσει κατασκοπευτική τουρκική πτήση στην Κρήτη, συγκρούστηκε με τουρκικό πολεμικό αεροσκάφος, υπαιτιότητι του Τούρκου πιλότου και έχασε τη ζωή του. Στις ώρες όμως που ακολούθησαν τη σύγκρουση, διαδραματίστηκε ένα έντονο πολιτικοστρατιωτικό παρασκήνιο με απειλές και φοβέρες, αλλά και με απευθείας συνεννοήσεις των δύο Αρχηγών ΓΕΕΘΑ, που τελικά με την παράδοση του Τούρκου πιλότου, αποσοβήθηκαν πολύ δυσμενέστερες καταστάσεις.

Μέσα σ΄αυτό το πλαίσιο και με όλα τα μέτωπα ανοικτά, προκαλεί εντύπωση η μυστικότητα με την οποία περιβάλλεται η με καθυστέρηση τριών μηνών, απαντητική επιστολή Παπανδρέου προς Erdogan, καθώς επίσης και η θερμή υποδοχή που αυτή έτυχε από τους Τούρκους αξιωματούχους με πρώτο τον ΥΠΕΞ κ. Davutoglu. Να σημειώσουμε, ότι πάγια θέση όλων των Ελληνικών Κυβερνήσεων ήταν, ότι η μόνη ουσιαστική διαφορά προς διευθέτηση με την Άγκυρα είναι η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας ή και της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης στο Αιγαίο, θέμα πρωτίστως νομικό. Πέραν αυτού, η χώρα μας δεν αναγνώριζε άλλα θέματα ως διμερείς διαφορές, αλλά ως μονομερείς διεκδικήσεις της γείτονος. Συνεπώς η όποια σκέψη για διεύρυνση της συζήτησης με θέματα Αιγαίου, όπως το εύρος του Εθνικού Εναερίου Χώρου, τα χωρικά ύδατα, οι περιοχές Έρευνας – Διάσωσης, οι Γκρίζες Ζώνες κλπ, ενέχει σοβαρούς κινδύνους και σε κάθε περίπτωση δεν πρέπει να ξεκινήσει, αν προηγουμένως η Τουρκία δεν δείξει έμπρακτα αλλαγή στάσης, δεν σταματήσει την προκλητική συμπεριφορά που μέχρι τώρα τηρεί και δεν άρει το περιβόητο “casus beli”. Ας μην λησμονούμε την εποχή του Ελσίνκι το 1999, που η τότε Κυβέρνηση αναγνώρισε “συνοριακές και άλλες διαφορές” ανάμεσα στις δύο χώρες και έδωσε στην Άγκυρα την ευκαιρία να παγιοποιήσει και να διευρύνει τις διεκδικήσεις της.

Η περίοδος που διανύουμε είναι εξαιρετικά κρίσιμη για την οικονομία μας αλλά και ευρύτερα για τη χώρα μας. Ευνόητο είναι ότι το σύνολο των ΜΜΕ, άρα και την κοινή γνώμη, μονοπωλούν η πάλη απέναντι στη βαθιά οικονομική κρίση, τα σκληρά μέτρα της Κυβέρνησης, οι επιπτώσεις κλπ. Μοιραία, τα εθνικά θέματα έρχονται σε δεύτερη μοίρα και αρκετές πτυχές τους δεν αναδεικνύονται στο βαθμό που θα έπρεπε από τα ΜΜΕ. Αυτό συνέβη και με το θέμα της απαντητικής επιστολής Παπανδρέου.

Αν τελικά προωθηθεί διάλογος εφ΄όλης της ύλης, θα συνιστά στροφή στην εξωτερική μας πολιτική απέναντι στην Τουρκία. Στροφή η οποία θα βάλει στο τραπέζι για πρώτη φορά, θέματα τα οποία δεν είναι προς διαπραγμάτευση αφού αποτελούν κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδος. Από την άλλη, τα θέματα που ορθώς θέτει η χώρα μας περιορίζονται ουσιαστικά στο Πατριαρχείο και στην επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης. Και αν στο θέμα της οικονομίας, όπως παραδέχτηκε δημόσια ο Έλληνας Πρωθυπουργός, απωλέσαμε μέρος της εθνικής μας κυριαρχίας, στα κυριαρχικά μας δικαιώματα στο Αιγαίο, απώλειες δεν μπορεί να υποστούμε παρά μόνον μετά από ήττα στο πεδίο της μάχης.

Αξίζει καμιά φορά να ανατρέχουμε στο παρελθόν και σε δηλώσεις Τούρκων αξιωματούχων, για να συνειδητοποιήσουμε την πορεία των πραγμάτων. Εν προκειμένω, θυμίζω μια δήλωση του τότε Τούρκου Πρωθυπουργού Irmak που έκανε στην πόλη Konya και δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Hurriyet τις 18 Ιανουαρίου 1975, που είναι αποκαλυπτική: “Δεν θα παραχωρήσω το Αιγαίο σε κανέναν. Το μισό Αιγαίο μας ανήκει. Αυτό είναι κάτι που όλος ο κόσμος θα πρέπει να γνωρίζει” είπε τότε ο κ. Irmak. Πράγματι, αν αναλογισθεί κανείς τις Τουρκικές κινήσεις τα τελευταία 35 χρόνια, εύκολα βγάζει τα συμπεράσματά του.-