Θετική υποδοχή της μελέτης για το αεροδρόμιο στη Λευκίμμη

Παρουσιάσθηκε σήμερα η μελέτη «Διερεύνηση Δυνατοτήτων Χωροθέτησης νέου Διεθνούς Αερολιμένα στη θέση Λευκίμμη», την οποία διοργάνωσε ο Βουλευτής Νομού Κέρκυρας και Υπουργός Δικαιοσύνης κ.Νικόλαος Δένδιας, σε συνεργασία με τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Κέρκυρας. Πρόκειται για ένα έργο μακράς πνοής, το οποίο με την υλοποίησή του θα συμβάλλει στην ανάπτυξη ολόκληρου του Νομού, όπως και στην αύξηση της τουριστικής κίνησης.
Στην παρουσίαση παρευρέθηκε ο Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Μεταφορών και Επικοινωνιών κ. Δημήτριος Πλατής, ο Πρύτανης του ΕΜΠ κ.Κων/νος Μουτζούρης και οι Καθηγητές του ΕΜΠ που εκπόνησαν τη μελέτη καθώς και όλες οι τοπικές αρχές και οι τοπικοί φορείς.
Η παρουσίαση της μελέτης έγινε από τον επιστημονικό υπεύθυνο του έργου, Καθηγητή του ΕΜΠ κ.Ιωάννη Πολύζο και τα υπόλοιπα μέλη της ερευνητικής ομάδας.
Ο κ. Ν. Δένδιας, στην εισαγωγική του τοποθέτηση για την παρουσίαση της μελέτης, δήλωσε:
«Πραγματικά εκλαμβάνω αυτή την ευκαιρία ως ιστορική. Και την εκλαμβάνω ως ιστορική με την εξής έννοια: η δική μας γενιά βρίσκεται μπροστά σε μια σαφή πρόκληση, να προσπαθήσει να κάνει ότι δεν έγινε στον τόπο εδώ και 50 χρόνια, να δει ειλικρινά τα αδιέξοδα στα οποία οδηγηθήκαμε είτε από την αδιαφορία μας είτε από τα λάθη μας είτε από οτιδήποτε άλλο και να αναλάβει την πρωτοβουλία να σχεδιάσει για τα επόμενα 50 χρόνια. Άλλη ευκαιρία φοβούμαι δεν θα έχουμε. Πρέπει λοιπόν να σηκώσουμε το γάντι αυτής της πρόκλησης με σοβαρότητα, με εντιμότητα, με ενδιαφέρον για το μέλλον του τόπου, την ιστορία του και για το μέλλον των παιδιών μας.
Το αεροδρόμιο είναι ίσως η κεντρική πρόκληση. Σε ένα άλλο μεγάλο θέμα, το θέμα ύδρευσης της Κέρκυρας, έχει δοθεί απάντηση για τα επόμενα 50 χρόνια. Ερχόμαστε τώρα σ’ ένα δεύτερο θέμα και ελπίζω ότι αφού ακούσουμε και εν συνεχεία αφού κουβεντιάσουμε θα καταλήξουμε σ’ ένα βέλτιστο αποτέλεσμα για τον τόπο μας».
Ο Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Μεταφορών και Επικοινωνιών κ. Δ. Πλατής, στην τοποθέτηση του ανέφερε: « Είμαι εδώ περισσότερο για να ακούσω αλλά και για να δεσμευθώ. Να ακούσω κατ’ αρχάς το Πολυτεχνείο με τη μελέτη που του ανατέθηκε από την Υ.Π.Α., κυρίως όμως για να δεσμευθώ εκ μέρους του Υπουργού Μεταφορών και να δηλώσω ότι είμαστε δίπλα σας. Είναι μια υπόσχεση την οποία μεταφέρω εγώ λόγω της αδυναμίας του ίδιου του Υπουργού να παραστεί , που σημαίνει ότι εφ’ όσον προκύψει σύμφωνη γνώμη όλων των φορέων για την κατασκευή αυτού του σύγχρονου αεροδρομίου στη Λευκίμμη το Υπουργείο θα συμβάλει οικονομικά στην κατασκευή του». Ενώ επίσης ανέφερε μια σειρά εργασιών αναβάθμισης του υπάρχοντος αεροδρομίου επισημαίνοντας με τον τρόπο αυτό ότι και μετά τη σημερινή παρουσίαση της μελέτης θα συνεχιστούν οι εργασίες αναβάθμισης του αεροδρομίου Ιωάννης Καποδίστριας.
Ο Πρύτανης του ΕΜΠ κ.Κων/νος Μουτζούρης δήλωσε ότι το πολυτεχνείο παρίσταται σήμερα εδώ με μεγάλη χαρά και επισήμανε ότι η πρώτη επαφή με την Κέρκυρα έγινε το 2007, όταν έγινε και η πρώτη προσέγγιση τους από τον κ.Δένδια και έκτοτε εργάζονται για μια σειρά θεμάτων που αφορούν την Κέρκυρα.

ΣΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ

ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ – ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΟΥ

Στο κεφάλαιο αυτό κωδικοποιούνται με τη μορφή πλεονεκτημάτων και μειονεκτημάτων, τα συμπεράσματα της ερευνητικής ομάδας σε σχέση με τη χωροθέτηση του Νέου Αεροδρομίου στην περιοχή Λευκίμμης της Νήσου Κέρκυρας.
Ειδικότερα, έμφαση δίνεται στις προϋποθέσεις που θα επιτρέψουν τον πολλαπλασιασμό των ωφελειών και τον περιορισμό των αρνητικών επιπτώσεων από την κατασκευή και λειτουργία του αεροδρομίου στη συγκεκριμένη θέση.
Η Κέρκυρα αποτελεί δημοφιλή τουριστικό προορισμό από τις αρχές του 20ού αιώνα, και παρουσιάζει από τη δεκαετία του 1960 υπολογίσιμα μεγέθη, τόσο εσωτερικής, όσο και εξωτερικής τουριστικής ζήτησης. Ταυτόχρονα, προσελκύει σημαντικές ιδιωτικές επενδύσεις, τάση που ενισχύθηκε και από τις πολιτικές κινήτρων που ακολουθήθηκαν τα τελευταία χρόνια για τον τουρισμό. Ο δυναμισμός του νησιού ενισχύθηκε από τις δυνατότητες θαλάσσιας επικοινωνίας με τις ευρωπαϊκές χώρες και από τη λειτουργία αεροδρομίου στη σημερινή του τοποθεσία, καθώς και την ευνοϊκή του θέση σε σχέση με την πόλη της Κέρκυρας.
Ο τουρισμός της Κέρκυρας συνετέλεσε:

* Στην ταχύρυθμη μετατροπή ενός νησιωτικού αγροτικού χώρου σε αστικό – τουριστικό. Αυτό έγινε χωρίς να συνοδεύεται από έναν ολοκληρωμένο χωροταξικό σχεδιασμό και τα απαραίτητα έργα υποδομής,
* Σε μια άνιση χωρική κατανομή της τουριστικής δραστηριότητας και των τουριστικών καταλυμάτων, με αποτέλεσμα η βόρεια Κέρκυρα να διαθέτει τα πιο δυναμικά αναπτυσσόμενα τουριστικά θέρετρα, η νότια και ανατολική πλευρά του νησιού να αποτελούν δημοφιλείς προορισμούς, ενώ η δυτική να είναι η λιγότερο ανεπτυγμένη τουριστικά.
* Σε σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στο παραδοσιακό δομημένο και φυσικό περιβάλλον. Προέκυψαν περιοχές όπου κυριαρχεί η παραξενοδοχία και η έντονη ανάμιξη των τουριστικών καταλυμάτων με τη μόνιμη ή και παραθεριστική κατοικία, με αποτέλεσμα την υποβάθμιση μεγάλων γεωγραφικών ενοτήτων. Στο γεγονός αυτό οφείλονται τα παρατηρούμενα σήμερα συμπτώματα υποχώρησης των μεγεθών της τουριστικής κίνησης, παρά το γεγονός ότι η Κέρκυρα παραμένει μεταξύ των δημοφιλέστερων τουριστικών προορισμών της χώρας.
Εντούτοις, οι τουριστικοί πόροι του νησιού είναι αξιόλογοι και ποικίλοι, παρέχοντας δυνατότητες υπέρβασης του επικρατούντος προτύπου μαζικού τουρισμού. Επιτρέπουν τη διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος, αλλά και την ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού. Η εύστοχη διαχείριση και ανάδειξή τους δημιουργούν, μάλιστα, ευνοϊκές προϋποθέσεις για την παραπέρα άνοδο του τουριστικού ενδιαφέροντος για την Κέρκυρα. Επιπλέον, καθώς η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων παρουσιάζει δυνατότητες και τάσεις να εξελιχθεί σε ανταγωνιστικό προορισμό στον ευρύτερο χώρο της Ν-Α Μεσογείου-Αδριατικής, ο κεντρικός ρόλος της Κέρκυρας, ως πύλη εισόδου της περιφέρειας ενισχύεται.
Ταυτόχρονα, προκύπτουν νέες απαιτήσεις ως προς τις δυνατότητες εξυπηρέτησης της τουριστικής κίνησης από ένα σύγχρονο αεροδρόμιο.


7.1. ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ

Τα πλαίσια οικονομικού προγραμματισμού και κατευθύνσεων χωροταξικού σχεδιασμού για την Περιφέρεια Ιονίων Νήσων και ειδικότερα για την Κέρκυρα, εντάσσονται σε ευρύτερες αποφάσεις, που αφορούν συνολικά στην ελληνική επικράτεια και τα οποία εναρμονίζονται με κοινοτικές αποφάσεις και κατευθύνσεις. Πρόκειται συγκεκριμένα για το ΕΣΠΑ 2007-13, το ΠΕΠ Δυτικής Ελλάδος Πελοποννήσου, Ιονίων Νήσων, το Γενικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης 2008, το Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού για τον Τουρισμό 2009, καθώς και οι Νόμοι περί Χωροταξικού Σχεδιασμού 2742/99 και περί Βιώσιμης Ανάπτυξης Πόλεων και Οικισμών 2508/97.
Οι κατευθύνσεις, που προκύπτουν συνολικά από το πλαίσιο αυτό συγκλίνουν στις ακόλουθες τρεις διαπιστώσεις:

* Ο στρατηγικός αναπτυξιακός στόχος είναι, να καταστεί η Περιφέρεια ένας διεθνής προορισμός με χαρακτηριστικά βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης. Παραπέρα, κοινή συνισταμένη αποτελεί η ανάγκη για την ενίσχυση του ρόλου της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων στον εθνικό και ευρύτερο γεωγραφικό χώρο ενώ, ειδικότερα, αναδεικνύεται ο κεντροβαρικός ρόλος της Κέρκυρας, η οποία αποτελεί και διοικητικό κέντρο της Περιφέρειας.
* Αναγνωρίζεται η ιδιαίτερη σημασία του τουρισμού στην οικονομία της Περιφέρειας που, σε συνδυασμό με το νησιωτικό χαρακτήρα, επιβάλλουν την αυξημένη εξάρτησή της από τις αερομεταφορές. Ταυτόχρονα, τονίζεται η αναγκαιότητα να αναπτυχθεί ένα περιφερειακό σύστημα συνδυασμένων μεταφορών. Σημαντική μεσοπρόθεσμη προτεραιότητα αποτελεί η δημιουργία και λειτουργία ενός ασφαλούς, γρήγορου και άνετου ενδοπεριφερειακού άξονα συνδυασμένων μεταφορών, που θα ενισχύει την «εξωτερική» και «εσωτερική» προσπελασιμότητα .
* Προτείνεται, τέλος, η βελτίωση της ποιότητας των υφιστάμενων υποδομών μεταφορών και των σχετικών υπηρεσιών στη χώρα. Ειδικότερα, όσον αφορά στον αερολιμένα της Κέρκυρας, προτείνεται η ενίσχυση του ρόλου του ως «κύριος διεθνής αερολιμένας».

Με βάση τα προηγούμενα, μπορεί να κατατεθεί πρόταση για ένα Νέο Διεθνές Αεροδρόμιο στην περιοχή Λευκίμμης, στο πλαίσιο ενός συνολικού συστήματος μεταφορών.
Ειδικότερα :

* Το Νέο Αεροδρόμιο, σε συνδυασμό με τον οδικό άξονα Β-Ν του νησιού, μπορεί να συμβάλλει στην άρση των ενδονομαρχιακών ανισοτήτων και στην ανάπτυξη του νότιου τμήματος του νησιού.
* Θετική είναι η προοπτική ανάπτυξης σύνδεσης του Νέου Αεροδρομίου με την Ιονία Οδό μέσω της πορθμιακής σύνδεσης της Λευκίμμης με την Ηπειρωτική ακτή. Η προοπτική αυτή θα συμβάλει θετικά και στην αεροπορική εξυπηρέτηση του Βορείου Τμήματος της Ηπείρου, με δεδομένο ότι δεν προβλέπεται αναβάθμιση του ρόλου του αεροδρομίου των Ιωαννίνων και ότι το Άκτιο παραμένει στρατιωτικό αεροδρόμιο. Ταυτόχρονα, μέσω της Ιονίας και της Εγνατίας Οδού, εξασφαλίζονται σημαντικές συνδέσεις με τον ευρύτερο βαλκανικό χώρο.
Με το δεδομένο ότι από το υφιστάμενο αναπτυξιακό και χωροταξικό πλαίσιο δίδεται σαφής κατεύθυνση για βελτίωση των υφιστάμενων υποδομών, χωρίς όμως να διατυπώνεται σαφής πρόβλεψη για ένα Νέο Αεροδρόμιο, ούτε πρόβλεψη για την αναγκαία χρηματοδότηση, θα πρέπει άμεσα να μεθοδευτεί και να δρομολογηθεί ο σχετικός οικονομικός προγραμματισμός των αναγκαίων κονδυλίων για την πραγματοποίησή τους, όσο και της κατασκευής των εγκαταστάσεων του Νέου Αεροδρομίου, προς τα αρμόδια Υπουργεία, Οικονομίας και Μεταφορών.
Μπορεί να προωθηθεί άμεσα η πρόταση του Νέου Αεροδρομίου και των συνδυασμένων με αυτό μεταφορικών υποδομών, προς τις αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΕΧΩΔΕ ενόψει της επικαιροποίησης του Περιφερειακού Χωροταξικού Σχεδίου Ιονίου (2003).
Κωδικοποιώντας τα παραπάνω, σε επίπεδο χωροταξικής οργάνωσης δεν προκύπτουν καταρχήν αρνητικές δεσμεύσεις, για τη δημιουργία Νέου Αεροδρομίου στη θέση Λευκίμμη, με την προϋπόθεση ότι θα ενταχθεί το έργο στα πλαίσια ενός ολοκληρωμένου χωροταξικού σχεδιασμού της Περιφέρειας. Επιπρόσθετα, θα πρέπει να προωθηθούν άμεσα :

* Η λήψη μέτρων για την προστασία και διατήρηση των περιβαλλοντικών πόρων και του σχετικού ισοζυγίου τους.
* Οι διαδικασίες ουσιαστικής συμμετοχής στη λήψη αποφάσεων και συναίνεσης από τοπικούς φορείς και τοπική κοινωνία.



7.2. ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΟΙΚΙΣΤΙΚΗ ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ

Σε σχέση με το θεσμοθετημένο πολεοδομικό πλαίσιο, η θέση του Νέου Αεροδρομίου δεν παρουσιάζει ιδιαίτερες δεσμεύσεις.
Το Νέο Αεροδρόμιο καταλαμβάνει τμήματα του ελαιώνα και άλλες εκτάσεις οι οποίες προτείνονταν από τη μελέτη του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου (ΓΠΣ) Λευκίμμης να ενταχθούν σε Ζώνες Οικιστικού Ελέγχου (ΖΟΕ). Οι προτεινόμενες ΖΟΕ τελικά δεν θεσμοθετήθηκαν.
Για την ευρύτερη περιοχή του Δήμου Λευκιμμαίων, η συνδυασμένη ανάπτυξη της μεταφορικής υποδομής (αεροδρόμιο, νέος οδικός άξονας Β-Ν, λιμένας) θα σημάνει και τη σημαντική βελτίωση της προσπελασιμότητάς της και άρα της ελκυστικότητάς της για ένα φάσμα χρήσεων γης.
Για τις επιμέρους χωρικές ενότητες που είναι οι οικισμοί Λευκίμμης, Κάβου, καθώς και μικρότεροι, μπορούν να κωδικοποιηθούν οι παρατηρήσεις ως εξής:

* Οικισμός Λευκίμμης

Στον οικισμό της Λευκίμμης, και σε σχέση με τους οδικούς άξονες, η κατασκευή του Νέου Αεροδρομίου θα συμπαρασύρει την ανάπτυξη κυρίως εμπορικών λειτουργιών, καθώς και λοιπών δραστηριοτήτων του Τριτογενή Τομέα.

Πρέπει να θεωρείται δεδομένη η άσκηση πιέσεων προς την αγροτική γη και τις λοιπές ελεύθερες εκτάσεις, με ταυτόχρονη αύξηση των τιμών γης και της οικοδομικής δραστηριότητας.
Επίσης, οι οχλήσεις από την κατασκευή και λειτουργία του αεροδρομίου αναμένεται να μειώσουν ωστόσο, τις τάσεις εγκατάστασης δεύτερης κατοικίας στα περίχωρα του οικισμού. Η συγκεκριμένη (βάσει της προμελέτης Φρανκ Μπέιζιλ) χάραξη του αεροδιαδρόμου εξασφαλίζει τις μικρότερες δυνατές απώλειες για την αγροτική γη και ειδικότερα για τον υπεραιωνόβιο ελαιώνα. Η θέση του αεροδιαδρόμου, ωστόσο, θα έχει σαν συνέπεια την αποκοπή του οικισμού από την παραλιακή ζώνη, με συνέπειες, τόσο στην καθημερινότητα των κατοίκων, όσο και στην προοπτική ήπιας ανάπτυξης της περιοχής με αξιοποίηση των φυσικών της πόρων.

* Οικισμός Κάβου
Για τον οικισμό του Κάβου, που αποτελεί σήμερα το βασικό τουριστικό πόλο της περιοχής, θα υπάρχουν οφέλη κυρίως από την βελτίωση της προσπελασιμότητας του.
Ωστόσο, η εγγύτητα με τον αεροδιάδρομο και η ηχορύπανση θα έχουν αρνητικές επιπτώσεις στην προοπτική αναβάθμισης του τουριστικού προϊόντος.

* Υπόλοιποι οικισμοί Δήμου Λευκίμμης
Οι υπόλοιποι οικισμοί του Δήμου Λευκίμμης θα υποστούν, σε μικρότερο βαθμό, τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις από τη χωροθέτηση του Νέου Αεροδρομίου.
Και εδώ αναμένεται να ευνοηθούν από τη βελτίωση της προσπελασιμότητάς τους και να δημιουργηθούν προοπτικές τουριστικής ανάπτυξης.
Με βάση τα προηγούμενα και σε επίπεδο πολεοδομικής οργάνωσης, η εγκατάσταση του Νέου Αεροδρομίου και των υποστηρικτικών υποδομών του, προσβάσεις και λιμενικά έργα, θα έχει ως αποτέλεσμα τη σχετική επιβάρυνση του φυσικού περιβάλλοντος της ευρύτερης περιοχής. Ιδιαίτερα για τις περιβαλλοντικά ευαίσθητες περιοχές των Αλυκών, της Ακτής και του Καναλιού «Ποτάμι».
Ειδικότερα, για την περίπτωση του Ποταμιού, το οποίο αποτελεί σημαντικό φυσιογνωμικό στοιχείο του οικισμού της Λευκίμμης, κρίνεται απαραίτητη η διερεύνηση των τεχνικών και σχεδιαστικών λύσεων ώστε να διατηρηθεί η σημερινή του μορφή και λειτουργία. Η λύση του εγκιβωτισμού, αν και είναι η οικονομικά προσφορότερη, θα έχει σημαντικές αρνητικές συνέπειες. Προτείνεται να διερευνηθούν οι δυνατότητες ευρείας παράκαμψης του αεροδιαδρόμου πριν την εκβολή του καναλιού στη θάλασσα, ή η υπερύψωση του αεροδιαδρόμου με την επιτρεπόμενη κλίση (1%).
Συνοψίζοντας, γίνεται φανερό ότι η χωροθέτηση Νέου Αεροδρομίου στη θέση Λευκίμμη θα έχει καθοριστικές επιπτώσεις στον χαρακτήρα και το είδος ανάπτυξης της ευρύτερης περιοχής της Λευκίμμης, δημιουργώντας αναπτυξιακές προοπτικές, αλλά και κινδύνους για απώλεια συγκριτικών της πλεονεκτημάτων και υποβάθμιση του φυσικού της περιβάλλοντος και της ποιότητας διαβίωσης στη γειτνιάζουσα περιοχή.
Επομένως, για την πρόληψη των αρνητικών συνεπειών είναι η έγκαιρη προώθηση του κατάλληλου πλαίσιου θεσμικής θωράκισης της περιοχής. Η προώθηση του έργου του αεροδρομίου πρέπει να έχει ως βασική παράμετρο την πολεοδομική ρύθμιση της περιοχής, μέσω της εκπόνησης νέου Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου (ΓΠΣ) για το σύνολο της έκτασης του Δήμου Λευκίμμης.
Απαραίτητη σε αυτή την κατεύθυνση είναι και η ενεργοποίηση των προσφερόμενων θεσμικών εργαλείων και, ειδικότερα, ο καθορισμός - θεσμοθέτηση:

* Των Περιοχών Ειδικής Προστασίας και

* Των Ζωνών Οικιστικού Ελέγχου

Τα παραπάνω κρίνονται απαραίτητα ώστε να διαφυλαχθούν οι ευαίσθητες περιβαλλοντικά περιοχές και να προσδιοριστούν οι ζώνες οικιστικής ανάπτυξης και παραγωγικών δραστηριοτήτων, συμπεριλαμβανομένων και των εγκαταστάσεων που συσχετίζονται με τον αναπτυξιακό ρόλο του αεροδρομίου.
Τονίζεται τέλος, ότι ένα έργο τέτοιας εμβέλειας για τη χωρική οργάνωση και το μέλλον του νησιού, μπορεί και πρέπει να προχωρήσει μέσα από διαδικασίες που θα εξασφαλίζουν την πληροφόρηση/διαβούλευση και τη μέγιστη κοινωνική σύγκλιση διοίκησης, φορέων και τοπικής κοινωνίας.



7.3. ΟΔΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ

Απαραίτητη προϋπόθεση για την ικανοποιητική λειτουργία Νέου Αεροδρομίου στη Λευκίμμη είναι η εξασφάλιση ικανοποιητικής πρόσβασης σε αυτό. Οποιαδήποτε πρόταση κατ’ αρχήν λειτουργίας αεροδρομίου στη θέση αυτή, χωρίς να εξασφαλισθεί πρώτα η αναβαθμισμένη πρόσβαση, πρέπει να αποκλειστεί.
Οι βελτιώσεις που προωθούνται σήμερα στην υφιστάμενη οδό που συνδέει την πόλη της Κέρκυρας με την Λευκίμμη, έχουν σχεδιασθεί με τη λογική μερικής αναβάθμισης ενός οδικού άξονα που περνά μέσα από κατοικημένες περιοχές και περιοχές με σημαντικές παρόδιες χρήσεις. Οι προωθούμενες επεμβάσεις παρέχουν βελτιωμένη πρόσβαση στις περιοχές αυτές, δεν είναι όμως ικανές να εξασφαλίσουν ικανοποιητική πρόσβαση σε ένα διεθνές αεροδρόμιο που θα χωροθετηθεί στο νοτιοδυτικό άκρο του νησιού.
Η απαιτούμενη πρόσβαση στο Νέο Αεροδρόμιο προϋποθέτει:

* Νέο οδικό άξονα με τελείως διαφορετικά χαρακτηριστικά, που θα σχεδιασθεί με ταχύτητα μελέτης της τάξεως των 80 – 90 χλμ/ώρα. Δηλαδή ως κλειστός αυτοκινητόδρομος. με δύο λωρίδες/ρεύμα κίνησης. Ο άξονας αυτός θα εξασφαλίσει χρόνο διαδρομής μεταξύ του νέου αεροδρομίου και της πόλης της Κέρκυρας, σαφώς μικρότερο των 30 λεπτών.

* Την κατασκευή του εξωτερικού δακτυλίου της πόλης της Κέρκυρας, που θα συνδέει την υπεραστική οδό Κέρκυρας – Παλαιοκαστρίτσας με τον νέο προτεινόμενο οδικό άξονα Κέρκυρας – Λευκίμης.

* Κατ’ οικονομία, και ως εναλλακτική πρόταση, μπορεί να εξεταστεί και η κατασκευή νέου οδικού άξονα με πιο περιορισμένα χαρακτηριστικά, δηλαδή μια συν μια διευρυμένη λωρίδα κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση.

Η κατασκευή του δακτυλίου, σε συνδυασμό με τις σχεδιαζόμενες αναβαθμίσεις και κάποιες πρόσθετες, τμημάτων του οδικού δικτύου της βόρειας Κέρκυρας, θα εξασφαλίσουν χρόνο πρόσβασης στο Νέο Αεροδρόμιο Λευκίμμης από την βόρεια Κέρκυρα, που δεν θα διαφέρει σημαντικά από τον χρόνο πρόσβασης στο σημερινό αεροδρόμιο, η οποία απαιτεί διέλευση μέσα από την πόλη. Η διαφορά του χρόνου εκτιμάται περίπου σε 10-15 λεπτά. Με τον τρόπο αυτό αντιμετωπίζεται ικανοποιητικά το πρόβλημα πρόσβασης και της βόρειας Κέρκυρας στο Νέο Αεροδρόμιο.

Σε μια πρώτη προσέγγιση, το κόστος κατασκευής των απαραίτητων οδικών υποδομών για την εξασφάλιση της προσβασιμότητας του Νέου Αεροδρομίου στη Λευκίμμη στη περίπτωση άξονα με δύο λωρίδες κυκλοφορίας / ρεύμα κίνησης, εκτιμάται σε 40.000.000 €.


7.4. ΑΕΡΟΜΕΤΑΦΟΡΕΣ – ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ

Ως βασική πηγή για την πρόβλεψη της αεροπορικής κίνησης και της εξέλιξής της χρησιμοποιήθηκε το υφιστάμενο Σχέδιο Γενικής Διάταξης που έχει εκπονήσει το Πανεπιστήμιο Πατρών. Αυτό, παρότι δεν καλύπτει επαρκώς την ανάγκη προσδιορισμού της μελλοντικής ζήτησης του Νέου Αεροδρομίου.
Οι υφιστάμενες τοπογραφικές δυνατότητες της περιοχής Λευκίμμης, σε συνδυασμό με το ανεμολόγιο της περιοχής και τον όγκο της κυκλοφορίας, επιτρέπουν την ικανοποιητική λειτουργία του Νέου Αεροδρομίου με ένα διάδρομο και μαζί με τις απαραίτητες υποστηρικτικές υποδομές.
Με βάση τα τοπογραφικά και ανεμολογικά στοιχεία της περιοχής, οι άνεμοι που επικρατούν στην επιφάνεια του εδάφους δεν είναι ισχυροί. Μάλιστα, συχνά υπάρχει νηνεμία. Οι άνεμοι μέχρι τριών μιλίων ανά ώρα καλύπτουν το 57,59% του χρόνου, ενώ οι μέχρι 19 μιλίων την ώρα καλύπτουν το 96,93% του χρόνου. Το συνολικό ποσοστό χρόνου που καθίσταται δυνατή η διακίνηση αεροσκαφών επί του διαδρόμου ξεπερνά το 99%.

Το Νέο Αεροδρόμιο, θα πρέπει να κατασκευασθεί με τα παρακάτω χαρακτηριστικά:

* Απόκλιση 153ο 02΄ 36,5΄΄ από το βορρά.

* Πλάτος διαδρόμου, κατά ICAO, 45m.

* Εκατέρωθεν ερείσματα πλάτους 7,50m έκαστο.

* Εγκάρσια κλίση είναι 1,5% και αυτή επιλέγεται στη συγκεκριμένη περίπτωση.

* Κλίση του διαδρόμου 1,0%.

* Προτείνονται δεκαεπτά θέσεις στάθμευσης αεροσκαφών, από τις οποίες προκύπτει επιφάνεια στάθμευσης 31.670m2.

* Για το Νέο Αεροδρόμιο, η ΤΩΑΣ για το έτος στόχο 2020 είναι 3.000 επιβάτες και, με βάση τους κανονισμούς του ICAO και επίπεδο εξυπηρέτησης Β απαιτούνται κτηριακές εγκαταστάσεις συνολικής επιφάνειας 26.100m2.

Το κόστος κατασκευής του Νέου Αεροδρομίου εκτιμάται σε 430.000.000 €, με μεταφορά γαιών και σε 135.000.000 € , χωρίς μεταφορά.
Οι υπολογισμοί αυτοί βασίσθηκαν σε προμετρήσεις, καθώς και στην τεχνική περιγραφή που συμπεριελάμβανε το τεύχος της Προμελέτης της Φρανκ Μπεϊζιλ.


7.5. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ

Η περιβαλλοντική προσέγγιση του ζητήματος της χωροθέτησης Νέου Αεροδρομίου στην περιοχή Λευκίμμη, αποτελεί προκαταρκτική εκτίμηση, η οποία έχει στηριχτεί σε βιβλιογραφικά στοιχεία και σε επιτόπου επίσκεψη. Στόχος ο εντοπισμός της τρωτότητας του φυσικού περιβάλλοντος (βιότοποι, παρουσία απειλουμένων ειδών, τοπία, προστατευτέες περιοχές), της ευαισθησίας του ανθρώπινου περιβάλλοντος (θόρυβος, άλλες οχλήσεις) και της δυνατότητας λήψης μέτρων αποφυγής, μείωσης ή επανόρθωσης των αρνητικών επιπτώσεων ή και δημιουργίας θετικών περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Προφανώς, οι επιπτώσεις του έργου στο φυσικό αλλά και στο ανθρώπινο περιβάλλον δεν μπορούν να εκτιμηθούν με ακρίβεια αν δεν εκπονηθεί μια τεκμηριωμένη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ). Η αυστηρή τήρηση των περιβαλλοντικών διατάξεων και των κανόνων ασφαλείας θεωρείται αυτονόητη.
Πολύ σημαντικό στοιχείο για την εκτίμηση των επιπτώσεων είναι οι περιοχές με οικολογική αξία. Η έκταση όπου θα κατασκευαστεί το Νέο Αεροδρόμιο περιλαμβάνεται κατά ένα μέρος στην περιοχή NATURA 2000: Αλυκή Λευκίμμης (κωδικός GR2230003). Η οικολογική αξία της περιοχής συνδέεται κυρίως με την ορνιθοπανίδα. Περιλαμβάνει περισσότερα από 100 είδη πτηνών. Είναι γνωστό ότι η Κέρκυρα βρίσκεται στην κύρια δυτική οδό μετανάστευσης των πουλιών στον ελληνικό χώρο. Για αυτό τον λόγο, η περιοχή χαρακτηρίστηκε ως Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά, σύμφωνα με την Οδηγία 79/409 και εντάχθηκε στο δίκτυο NATURA 2000.

* Οι περιβαλλοντικές πιέσεις του Νέου Αεροδρομίου θα ασκηθούν σε σημαντικό βαθμό στα πτηνά της άμεσης περιοχής επιρροής. Ειδικότερα, κατά την φάση κατασκευής των έργων θα υπάρξει πλήρης καταστροφή ενός τμήματος των οικολογικών ενδιαιτημάτων της περιοχής GR2230003, η οποία θα πλήξει περισσότερο τα πτηνά, λιγότερο άλλα είδη πανίδας και ακόμα λιγότερο τα σημαντικά είδη χλωρίδας. Κατά την φάση λειτουργίας του αεροδρομίου, θα υπάρχει επίσης έντονη πίεση σε ορισμένα τουλάχιστον είδη ορνιθοπανίδας.

* Το Νέο Αεροδρόμιο θα προκαλέσει επίσης σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στο ηχητικό περιβάλλον της ευρύτερης περιοχής. Η ένταση και η απόσταση στην οποία θα γίνεται αισθητός ο θόρυβος από την απογείωση ή την προσγείωση των αεροπλάνων δεν μπορούν να εκτιμηθούν παρά μόνο με την χρήση κατάλληλων μοντέλων.

* Δεν αναμένονται σημαντικές επιπτώσεις από την διαχείριση των αποβλήτων της φάσης κατασκευής (αδρανή, τοξικά κ.λπ.) ή των υγρών και στερεών αποβλήτων της φάσης λειτουργίας του αεροδρομίου.
Οι αναμφισβήτητες αρνητικές επιπτώσεις του Νέου Αεροδρομίου στην ορνιθοπανίδα του υγροτόπου Λευκίμμης μπορούν να αντισταθμιστούν με την οικολογική αποκατάσταση του υγροτόπου της λιμνοθάλασσας Χαλκιόπουλου, στο πλαίσιο ενός ευρύτερου περιβαλλοντικού ισοζυγίου.
Η αναβάθμιση του υγροτόπου Χαλκιόπουλου δεν είναι δυνατή εάν δεν απομακρυνθεί το υπάρχον αεροδρόμιο. Σε περίπτωση όμως μετεγκατάστασης του αεροδρομίου, η λιμνοθάλασσα Χαλκιόπουλου μπορεί να ξαναγίνει βιότοπος με εξαίρετη περιβαλλοντική κατάσταση και, παράλληλα, ένα φυσικό πάρκο που θα αποτελεί κόσμημα για την πόλη της Κέρκυρας και θα έχει μεγάλες δυνατότητες οικολογικής αναψυχής και τουρισμού. Ο υγρότοπος έχει αλλοιωθεί πολύ σημαντικά στην ανατολική του πλευρά, λόγω της κατασκευής και λειτουργίας του υπάρχοντος αεροδρομίου και των συνακόλουθων δραστηριοτήτων. Ωστόσο, παρά την μεγάλη υποβάθμιση που έχει υποστεί, η λιμνοθάλασσα διατηρεί αξιόλογο μέρος από τη μεγάλη οικολογική αξία της, ιδιαίτερα στο νότιο και δυτικό τμήμα. Ο ευτροφισμός την απειλεί σοβαρά λόγω της πολύ δύσκολης ανανέωσης του νερού που οφείλεται σε ανεπαρκή σχεδιασμό τεχνικών έργων, καθώς επίσης της υδατικής ρύπανσης από τις γύρω δραστηριότητες, οι οποίες σε μεγάλο βαθμό συνδέονται, άμεσα ή έμμεσα, με το αεροδρόμιο. Παρόλα αυτά, η λιμνοθάλασσα είναι ακόμα καταφύγιο μικρών αριθμών αλλά πολλών ειδών υδρόβιων πουλιών, πράγμα που αποτελεί σοβαρή ένδειξη ότι διατηρεί το οικολογικό δυναμικό της και ότι μια συγκροτημένη προσπάθεια αποκατάστασης μπορεί κατά πάσα πιθανότητα να στεφθεί από επιτυχία.
Λαμβάνοντας υπόψη την δυνητική ποικιλότητα ορνιθοπανίδας, μπορεί κανείς εύλογα να υποθέσει ότι οι λιμνοθάλασσες Λευκίμμης και Χαλκιόπουλου έχουν συγκρίσιμο οικολογικό δυναμικό. Βέβαια, τα ενδιαιτήματα εμφανίζουν αρκετές διαφορές και κάποια είδη συχνάζουν μόνο στη μια ή στην άλλη λιμνοθάλασσα. Οι περιορισμένοι αριθμοί των παρατηρούμενων πτηνών υποδεικνύουν την κατάσταση υποβάθμισης που είναι κοινή και στους δύο βιοτόπους. Ένα σαφές συμπέρασμα από την σύγκριση των δύο είναι ότι η λιμνοθάλασσα Χαλκιόπουλου έχει την δυνατότητα να γίνει τουλάχιστον ισότιμος ή και ανώτερος βιότοπος ορνιθοπανίδας σε σχέση με αυτή της Λευκίμμης.
Επομένως, η εγκατάσταση Νέου Αεροδρομίου, με ταυτόχρονη οικολογική αποκατάσταση της λιμνοθάλασσας Χαλκιόπουλου, προβάλλει ως λύση ενδιαφέρουσα από περιβαλλοντικής πλευράς. Απαιτεί όμως την θέσπιση και αυστηρή τήρηση των κατάλληλων περιβαλλοντικών όρων, που θα περιλαμβάνουν:

* Την εκπόνηση μελέτης οριοθέτησης, οικολογικής διαχείρισης και αποκατάστασης της λιμνοθάλασσας Χαλκιόπουλου και την κήρυξη της ως αστικό φυσικό πάρκο της πόλης της Κέρκυρας

* Την κατάργηση του υπάρχοντος αεροδρομίου αμέσως μόλις καταστεί δυνατή η λειτουργία του νέου, την αποξήλωση των εγκαταστάσεών του και την άμεση εφαρμογή της μελέτης.

* Την εκπόνηση ειδικής μελέτης με μοντέλο θορύβου για την περιοχή Λευκίμμης και εφαρμογή κατάλληλων περιορισμών αν χρειαστούν.

* Την πρόβλεψη ειδικών διευθετήσεων και, ενδεχομένως, έργων για την διατήρηση των οικολογικών, κοινωνικών και πολιτιστικών λειτουργιών στο Ποτάμι της Λευκίμμης.




7.6. ΓΕΩΛΟΓΙΚΕΣ – ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ

Η περιοχή που προτείνεται να κατασκευαστεί ο Νέος Αερολιμένας καλύπτεται επιφανειακά από προσχώσεις μικρού πάχους, που υπέρκεινται του γεωλογικού υποβάθρου των μαργαϊκών σχηματισμών, ενώ η παραλιακή ζώνη είναι αμμώδους σύστασης.
Στην ευρύτερη περιοχή δεν έχουν εντοπιστεί ενεργά ρήγματα, αλλά οι μέγιστες σεισμικές εντάσεις που έχουν καταγραφεί στο νησί φθάνουν και τους ΙΧ βαθμούς της κλίμακας Mercalli. Η περιοχή ανήκει από άποψη σεισμικότητας στην ζώνη ΙΙ, με συντελεστή σεισμικής επιτάχυνσης α=0,24g, ενώ οι μεν προσχώσεις ταξινομούνται, από άποψη σεισμικής επικινδυνότητας και σύμφωνα με τον ΕΑΚ-2000, στην κατηγορία Γ, οι δε μαργαϊκοί σχηματισμοί στην κατηγορία Α.
Οι εκσκαφές των προσχώσεων και των μαργών που προβλέπονται για την κατασκευή του αεροδιαδρόμου και των εγκαταστάσεων του αεροδρομίου, είναι δυνατόν να γίνουν με συνήθη συμβατικά μέσα, χωρίς την χρήση εκρηκτικών, ενώ απαραίτητη κρίνεται η εξυγίανση του εδάφους σε σημαντικό βάθος, κυρίως εκεί όπου επικρατούν τα υλικά προσχώσεων καθώς και οι μαλακές αποθέσεις της περιοχής που γειτνιάζει με τις Αλυκές. Τα πρανή εκσκαφών που θα προκύψουν στο νότιο τμήμα του αεροδρομίου θα πρέπει να έχουν ήπια κλίση και να προστατευθούν από τη διάβρωση με φυτοκάλυψή τους.
Ιδιαίτερη έμφαση θα πρέπει να δοθεί κατά την γεωτεχνική διερεύνηση στην πιθανή ύπαρξη στρωμάτων αμμωδών αποθέσεων στην ευρύτερη παραλιακή ζώνη, γιατί, λόγω και της αναμενόμενης υψηλής στάθμης του υδροφόρου ορίζοντα, υπάρχει ο κίνδυνος φαινομένων ρευστοποίησης.
Επίσης, η άμεση γειτνίαση του αεροδιαδρόμου με την αμμώδη παραλία, θα απαιτήσει την προστασία της ακτής από την διάβρωση των κυμάτων με την κατασκευή ειδικού λιμενικού έργου.